قلعه پرتغالی های قشم و هر آنچه باید بدانید!
سعید جعفرزادگان
قلعه پرتغالی های قشم یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری این شهر به شمار می‌آید. جایی که تاریخ صد ساله حضور پرتغالی‌ها در ایران را بیان می‌کند. این قلعه پر رمز و راز که قرن‌ها از دید مردم پنهان بوده، حالا سر از خاک بیرون آورده تا داستان‌های تلخ و شیرینی که به چشم شاهد بوده را برای تماشاچیان روایت کند.
بازدید از این قلعه تاریخی می‌تواند برای کسانی که تاریخ را دوست دارند و مدام در پی کشف رازهای جدید هستند، تجربه لذت بخشی باشد. بهتر است قبل از بازدید از قلعه، اطلاعات کاملی راجع به آن داشته باشید. در این مقاله از روم تور به معرفی این قلعه باستانی خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید.
فهرست مطالب:
- تاریخچه قلعه پرتغالی های جزیره قشم
- معماری قلعه پرتغالی ها قشم
- ماجرای کشف قلعه پرتغالی ها
- کشف تونل‌های زیرزمینی در کنار قلعه پرتغالی‌ها
- موقعیت قلعه پرتغالیهای قشم در حال حاضر
- بهترین زمان بازدید از قلعه پرتغالی ها جزیره قشم
- امکانات قلعه و نیازمندی‌های بازدید از آن
- هزینه و ساعات بازدید از قلعه پرتغالی قشم
- بازدید از قلعه پرتغالی های قشم با روم تور
تاریخچه قلعه پرتغالی های قشم
حدود پانصد سال قبل، در سال‌های 1514 میلادی، زمانی که پرتغالی‌ها سفرهای دریایی خود را برای شناخت دنیای اطراف خود شروع کرده بودند، به سواحل جنوبی ایران رسیدند. در آن زمان عثمانی‌ها تازه به قدرت رسیده و شاهراه ابریشم را از بین برده بودند.
زمانی که سردار پرتغالی به نام آلبوکرک، به هرمز و قشم رسید، به این نتیجه رسید که می‌تواند با تسلط بر سه منطقه هرمز، خلیج عدن و مالاگا نسبت به رقبای تجاری خود پیشی بگیرند. او هرمز و قشم را فتح کرده و شروع به ساخت و ساز در آنجا کرد. به همین جهت است که امروزه می‌توان چندین قلعه به جای مانده از پرتغالی‌ها را در شهرهای دیگری مثل چابهار، لارک و هرمز نیز دید.
آنها ابتدا در هرمز قلعه‌ای ساخته و سپس شروع به ساخت این قلعه کردند. قلعه پرتغالی قشم در طول 30 سال ساخته شده و نقش حمایتی از قلعه پرتغالی ها در هرمز را داشته است.
پرتغالی‌ها در مدت 110 سالی که در ایران حضور داشتند، نبض اقتصاد و تجارت منطقه را در دست گرفتند. این قلعه یادگار اولین دوره استعمار ایران است. در نهایت در سال‌های 1623 گروهی از ایرانیان به رهبری امام قلی خان و با حمایت انگلیس، قلعه پرتغالی ها را تصرف کرده و به یک قرن استعمار پرتغالی‌ها در منطقه پایان دادند.
برای رزرو اقامتگاه، ویلا و سوییت در قشم کلیک کنید.
معماری قلعه پرتغالی های قشم
معماری قلعه پرتغالی های قشم در نوع خود جالب و دیدنی است. این قلعه روی یک تپه واقع شده و در مساحت 2 هزار متر مربع ساخته شده است. به طوری که اگر روی برج آن بایستید، می‌توانید نمایی از شهر را زیر پاهایتان ببیند.
از دور که به آن نگاه کنید، شبیه بنایی غول آساست، درست مانند قلعه‌های قصه‌های دیو و پریان. این قلعه با پلان چهار ظلعی نامنظم، دیوارهایی بلند و قطور که ارتفاعشان به 4 متر هم می‌رسد، حسابی در جزیره خودنمایی می‌کند.
4 برج 12 متری نیز در چهار طرف قلعه است که از آن برای دیده بانی استفاده می‌کرده‌اند. پرتغالی‌ها این قلعه را با گچ، ساروچ و سنگ‌های مرجانی ساخته‌اند. در گذشته دور تا دور قلعه نیز خندقی بوده که دسترسی دشمنان را به آن مشکل می‌ساخت.
معماری قلعه شبیه بناهای قرون وسطایی است، اما اگر خوب دقت کنید برخی از شاخصه‌های معماری ایرانی نیز در آن وجود دارد. بخش‌هایی از آن نیز کاملا شبیه کارونسراهای شاه عباسی ساخته شده است.
همانطور که گفته شد قلعه پرتغالی ها قشم نقش حمایتی داشته و وظیفه ارسال تدارکات لازم به قلعه مرکزی در هرمز را داشته است. آنها آب مورد نیاز خود را از باران و چاه تامین کرده و آن را در برکه‌ها و حوض‌های قلعه نگهداری می‌کردند.
این بنا قسمت‌های مختلفی چون زندان، کلیسا، انبار اسلحه، آب انبار بزرگ، مقر فرماندهی، تالار فرماندهی و سربازخانه را در خود جای داده است.
کلیسای درون قلعه، ظرافت بیشتری نسبت به مابقی بخش‌های قلعه دارد. برای دیدن کلیسا باید وارد سرداب شده و از پله‌ها پایین بروید. زیرا پرتغالی‌ها ابتدا کلیسا را ساخته و سپس دورتادور آن را ساختند. کلیسای قلعه پرتغالی های جزیره قشم در گذشته ناقوس و ساعتی داشته که در حال حاضر در میدان نقش جهان اصفهان قرار دارد.
گشت و تفریحات قشم را از اینجا رزرو کنید.
ماجرای کشف قلعه پرتغالی ها
جالب است بدانید که قلعه پرتغالی های قشم برای مدت 500 سال زیر خاک دفن بوده است. کسی چه میداند شاید تاریخ میخواسته برای مدتی هم که شده اسم پرتغالی‌ها و خاطرات تلخ حضورشان را از ذهن مردم رنج کشیده قشم پاک بکند.
به هر جهت تا 20 سال پیش کسی نمی‌دانست که این گوشه از زمین قلعه‌ای غول پیکر را بلعیده است. تا اینکه در سال 1387 فردی به اسم احسان یغمایی، باستان شناس ایرانی، این قلعه را از زیر کوهی از خاک بیرون کشید.
اما ظاهرا زمین چندان از این اتفاق خرسند نبود، زیرا یک سال بعد زلزله شدیدی در قشم آمد و آسیب‌های زیادی به این قلعه زد. سرانجام این سازه در فهرست آثار ملی ثبت شده و میراث فرهنگی قشم مسئولیت اداره قلعه و مرمت آن را به عهده گرفت.
کشف تونل های زیرزمینی در کنار قلعه پرتغالی ها
شگفتی‌های قلعه پرتغالی های قشم به همین جا ختم نشد. چند سال بعد وقتی که شرکت برق منطقه در فاصله 500 متری از قلعه در حال حفاری بود، با تونل‌های قدیمی برخورد کرد که به قلعه پرتغالی‌ها می‌رسید. آنها توانستند حدود 3 کیلومتر از این تونل‌ها را پیدا کنند که قلعه را به میدان سعدی قشم متصل می‌کرد.
البته داستان‌ها می‌گویند که این تونل‌ها تا غار خریس قشم ادامه داشته و هدف از حفر آنها، درست کردن یک راه خروج اضطراری برای فرار فرماندهان و نظامیان بوده است. کسی نمی‌داند آیا زمانی که سربازان شاه عباس صفوی به آنها حمله کردند، کسی از پرتغالی‌ها توانست با کمک تونل‌ها جان به در ببرد یا نه؟
بیشتر بخوانید: بهترین جاهای دیدنی قشم که نباید از دست داد!
موقعیت قلعه پرتغالی های قشم در حال حاضر
در انتهای بخش شمالی جزیره قشم و روی تپه بلندی که مشرف به دریاست، می‌توانید بقایای قلعه پرتغالیهای قشم را ببینید. قلعه زمین مسطحی دارد و می‌توانید به راحتی به همه جای آن سرک بکشید. البته برخی از قسمت‌های قلعه مسیر سخت و سنگلاخی دارد که همه نمی‌توانند به آنجا بروند.
ولی اگر موفق به این کار شدید، می‌توانید منظره زیبایی از دریا را تماشا کنید. شاید بتوانید از این فاصله کشتی پرتغالی ها در قشم را نیز ببیند که شکوه عجیب و شگفتی به دریا داده است.
با عبور از یک راهرو کوتاه به وسط قلعه خواهید رسید. آنجا فضایی بزرگ و خالی با دیوارهای بلند است که تنها صدایی که به گوش می‌رسد، صدای هوهوی باد است. زمانی که وارد قلعه شوید، نقاشی‌های زیبایی از زنان محلی را می‌بینید که روی دیوارهای آن وجود دارد.
بخش‌هایی از دیوارها فرو ریخته و توپ‌های جنگی قدیمی را می‌بینید که پرتغالی‌ها فرصت نکردند با خودشان ببرند. بعد از فوت نادرشاه، یکی از توپ‌های قلعه را بردند و کنار آرامگاه او را قرار دارند. در بخش دیگر نیز می‌توانید برخی از لوازم جنگی قرن‌های گذشته را ببینید. در واقع قلعه یه موزه روباز تاریخی است.
بازدید از قلعه پرتغالی های قشم حدود 1 الی 2 ساعت طول می‌کشد. بستگی دارد که شما تا چه حد به تاریخ و آثار باستانی علاقه دارید. می‌توانید قبل از شروع بازدید، تاریخچه قلعه را کنار در ورودی مطالعه کنید تا ارتباط بیشتری با آن برقرار کنید. بهتر است با کفش راحتی برای بازدید بروید که بتوانید از همه جا بازدید کنید.
بیشتر بخوانید: هزینه سفر به قشم
بهترین زمان بازدید از قلعه پرتغالی های قشم
برای بازدید از قلعه پرتغالی های جزیره قشم بهتر است فصولی که هوا رو به خنکی است را انتخاب کنید. زیرا قشم آب و هوایی گرم و مرطوب داشته و تابستان‌های آن طاقت‌فرسا است. مخصوصا در بازدید از این قلعه که کاملا روباز است، نمی‌توان در روزهای گرم سال به آنجا رفت.
بهترین زمان برای سفر به جزیره قشم، اواخر پاییز تا اوایل بهار است. در فصل بهار گردشگران زیادی به این شهر می‌آیند و فضای قلعه خیلی شلوغ می‌شود. اگر میخواهید با فراغ خاطر جای جای قلعه را ببینید و یا اینکه تحمل شلوغی زیاد را ندارید، می‌توانید در ماه‌های دی و بهمن به آنجا بروید.
بیشتر بخوانید: بهترین سواحل قشم
امکانات قلعه و نیازمندی های بازدید از آن
قلعه پرتغالی ها یک محوطه باستانی متعلق به سده‌های گذشته است، پس نباید توقع داشته باشید که امکانات رفاهی در آنجا وجود داشته باشد. بنابراین در هنگام بازدید، آب و خوراکی‌های سبک را با خود داشته باشید. همچنین از کرم ضد آفتاب و کلاه مناسب استفاده کنید تا از آفتاب سوزان جنوب در امان بمانید. اگر کودکان یا افراد سالخورده را نیز با خود به تماشای قلعه می‌برید، حتما مقداری خوراکی نیز با خود ببرید.
در بیرون قلعه اما می‌توانید از امکانات شهری که وجود دارد مثل رستوران‌های دریایی، هایپر مارکت، پارک، هتل وغیره استفاده کنید که حدودا 5 دقیقه پیاده روی با قلعه دارد.
هزینه و ساعات بازدید از قلعه پرتغالی های قشم
بازدید از قلعه پرتغالی های جزیره قشم رایگان نیست و هزینه ورودی دارد. این هزینه برای افراد ایرانی و خارجی متفاوت است. زمان بازدید از قلعه نیز در ساعات 8 صبح الی 6 عصر است. بهتر است ساعات ابتدایی روز یا نزدیک به غروب را برای بازدید انتخاب کنید که هوا بهتر است.
بازدید از قلعه پرتغالی های قشم با روم تور
سفر به دل تاریخ با مخروبه‌ها و بناهای به جا مانده از آن دوران، همیشه شگفت‌انگیز بوده است. دانستن اینکه روی زمینی پا می‌گذارید که قرن‌ها قبل هیچ ایرانی حق ورود به آنجا را نداشته و عملیات‌های مخفی را میان دیوارهای سنگی بلندش می‌کشیدند، می‌تواند هیجان‌انگیز باشد.
قلعه پرتغالی های قشم یکی از همین بناهاست. سازه‌ای غول پیکر که قرن‌ها زیر خاک خفته بود تا مردم فراموش کنند روزی عده‌ای اجنبی خاک‌های این جزیره را تصرف کرده و توپ‌های جنگی‌شان را به سمت مردم بومی نشانه گرفتند.
این قلعه یکی از جاهایی است که حتما باید از آن بازدید کنید. روم تور می‌تواند در این سفر تاریخی شما را همراهی کند تا تجربه بهتری داشته باشید. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید با کارشناسان ما تماس بگیرید. آیا تا کنون از این قلعه زیبا بازدید کرده اید؟ خوشحال می‌شوییم تجربیات و نظرات شما عزیزان را در بخش کامنت‌ها بشنوییم.
خدمات شگفت انگیز روم تور رو از دست نده :